خطر اختلالات روانپزشکی در پسا کرونا، شیوع 23 درصدی اختلالات روان در کشور - جام پارسی

به گزارش خبرنگاران به نقل از ایسنا، علی اسدی با اشاره به اینکه هفته سلامت روان سال جاری با شعار سلامت روان برای همه: سرمایه گذاری بیشتر-دسترسی بیشتر، برای همه، همه جا برگزار می گردد، گفت: بر همین اساس ما در حوزه سلامت روان وزارت بهداشت اعلام می کنیم که بیش از 30 سال است که هفته ای تحت عنوان سلامت روان در کشور داشتیم؛ یعنی از زمانی که خدمات سلامت روان در نظام شبکه ادغام شد. بر اساس پیغام سازمان جهانی بهداشت ما اقدام به نام گذاری روزهای هفته کردیم.

وی با تاکید بر نقش رسانه بر انگ زدایی از دریافت خدمات روانپزشکی، ادامه داد: برای این هفته هماهنگی هایی با سازمان های همکار مانند وزارت ارشاد، صدا و سیما، انجمن های روانشناسی و... داشتیم تا با همفکری هم بتوانیم کاری کنیم که شرایط بهتر گردد. بسته های آموزشی با عنوان سلامت روان و مداخله در کرونا و نقش سلامت روان جامعه در جلوگیری از استرس ناشی از کرونا برای جمعیت عمومی تدوین شده است و به وسیله فضای مجازی به دست مردم خواهد رسید. همچنین کتابچه هایی با عناوین روزهای هفته نوشته شده است که نقش هر نهاد در مقابل سلامت روان را بازگو می نماید تا به اطلاع رسانی بیشتر یاری کند.

2000 کارشناس ارشد سلامت روان در مراکز جامع سلامت

معاون دفترسلامت روانی واجتماعی واعتیاد وزارت بهداشت درباره خدمات انجام شده در حوزه سلامت روان در یک سال اخیر، اظهار کرد: آن برنامه های حوزه سلامت روان که ادغام یافته در نظام شبکه بوده است به وسیله مراکز خدمات جامع سلامت پیشرفت داشته است؛ از جمله آنها برنامه غربالگری بیماری های روانپزشکی بوده است که اختلالات شایع روانشناسی و روانپزشکی را شناسایی می کردند. همچنین برنامه آموزش مهارت های فرزندپروری، آموزش مهارت زندگی، خود مراقبتی در سلامت روان، پیشگیری از رفتارهای خودکشی، پیشگیری از خشونت خانگی و کودک آزاری، پیشگیری از مصرف مواد و الکل، کاهش آسیب مصرف مواد و... برنامه هایی بودند که ما اجرا کردیم. این برنامه ها بر اساس پروتکل های طراحی شده در مراکز خدمات جامع سلامت به وسیله مراقبین سلامت و کارشناسان سلامت روان و پزشکان ارائه شده است. با به کارگیری بیش از 2000 کارشناس ارشد سلامت روان در نظام سلامت این تحول عظیم انجام شده است و مصداق شاخص افزایش دسترسی و ارائه خدمت به گروه های هدف است.

غربالگری بیماریهای روانپزشکی تحت تاثیر شیوع کرونا

وی با اشاره به شیوع کرونا در کشور و آسیب های آن، اظهار کرد: به طور اتوماتیک برنامه ها به سمت تمرکز در حوزه کرونا پیش رفت؛ به طور مثال مردم کمتر به مراکز بهداشتی-درمانی مراجعه کردند. به همین دلیل غربالگری بیماری های روانپزشکی یا برنامه های آموزشی و مهارتی و... کمتر شدند؛ زیرا بار مراجعه حضوری کاهش یافت. در این میان برنامه هایی که پس از شیوع کرونا برای ما اولویت پیدا کرد و به طور ویژه تاکید داشتیم که حتی با وجود این بیماری بازهم این خدمات تعطیل نشوند. این برنامه ها شامل پیگیری بیماران روانپزشکی تحت درمان و مراقبت بود که نباید رها می شدند و باید به وسیله مراکز خدمات جامع سلامت پیگیری تلفنی شدند و آنهایی که توانستند با اصول بهداشتی به مراکز مراجعه نمایند آمدند و ویزیت شدند و داروهایشان را دیافت کردند.

پیگیری خدمات کاهش آسیب برای معتادان به وسیله تیمهای سیار

وی با بیان اینکه حتی در زمان شیوع کرونا یک سوم خدمات ارائه شده است، افزود: بیمارانی که با تشخیص صرع تحت درمان بودند به دلیل پیشگیری از عود بیماری و تشنج پیگری شدند. همچنین بیمارانی که با سابقه اقدام به خودکشی تحت درمان بودند، حتی در دوران کرونا به هیچ عنوان رها نشدند. گروه دیگری که دچار قطع درمان نشدند بیمارانی بودند که خدمات کاهش آسیب اعتیاد دریافت می کردند که به وسیله تیم های سیار همچنان این برنامه انجام می شد؛ زیرا معتادها پراکندگی زیادی داشتند و خدمات کاهش آسیب از تمامی مبادی دنبال شده است.

سامانه 4030 جوابگوی سوالات سلامت روان مردم در دوران کرونا

اسدی درباه اقدامات اداره سلامت روان وزارت بهداشت پس از شیوع کرونا، توضیح داد: با شیوع کرونا ما با یاری دانشگاه ها و انجمن روانشناسی کشور به وسیله تهیه پروتکل ها و بسته های آموزشی با عنوان مدیریت استرس، وسواس، انگ و... برای جمعیت عمومی، بیماران، خانواده متوفی، کارکنان بهداشت و درمان و... تهیه کردیم. این محتواها درون ساختار حوزه بهداشت و درمان به دست گروه های هدف رسید؛ همچنین پروتکل هایی طراحی شد که به وسیله سامانه 4030 هدایت شد. پس از تصویب محتواها و آموزش کارشناسان سلامت روان، از 27 اسفندماه 1398 در این سامانه حدود 300 نفر روانشناس آموزش دیده به وسیله دانشگاه های علوم پزشکی انتخاب شدند و از 6 فروردین 1399 نیز حدود 300 روانشناس به وسیله سازمان روانشناسی و انجمن روانشناسی ایران به ما معرفی شده و به سامانه 4030 اضافه شدند. بر این اساس 600 روانشناس در قالب 4 گروه از ساعت 8 صبح تا 12 شب در خط 4030 جوابگوی سوالات سلامت روان مردم بودند.

وی در ادامه افزود: از آخر خرداد ماه به دنبال کاهش تماس های مردم تعداد روانشناسان به 10 درصد از آن جمعیت کاهش یافت، ولی همچنان همکاران روانشناس ما به وسیله سامانه 4030 جوابگوی سوالات هستند. کارشناسان ما سوالات سلامت روان حدود 700 هزار نفر را تا 10 مهرماه پاسخ دادند و بالغ بر یک میلیون و 800 دقیقه مکالمه انجام شده است. قسمت دیگر در سامانه 4030 آوای صوتی بود که بسته هایی در رابطه با استرس، مسائل ناشی از کرونا و... ضبط شده بود و مردم می توانستند به آن گوش نمایند.

بسته های مداخلات روانشناسی برای داغ دیدگان کرونا

معاون دفترسلامت روانی واجتماعی واعتیاد وزارت بهداشت با اشاره به تهیه پروتکل مداخله و مشاوره برای خانواده هایی بود که عزیزان خود را به دلیل مسئله کرونا از دست دادند؛ گفت: این افراد شرایط سختی داشتند زیرا نمی توانستد مانند قبل با برگزاری مراسم عزاداری نمایند و این محدودیت ها می توانست منجر به مسائل روانشناختی گردد که یکی از آنها سوگ پیچیده است. این مشکل می تواند تبعات روانشناسی زیادی داشته باشد که با همکاری معاونت درمان و مددکاری وزارت بهداشت برای آن اقدام به تدوین راهنماهایی کردیم. معاونت درمان اسامی خانواده های افراد فوت شده بر اثر کرونا را در اختیار مراکز بهداشت گذاشت و روانشناسان با این لیست تماس برقرار می کردند و اقدام به هدایت این خانواده های داغدار می کردند. خدمات سلامت روان برای این افراد از یک جلسه تا 5 جلسه به صورت تلفنی و یا در صورت موافقت افراد با رعایت نکات بهداشتی به شکل حضوری در مرکز ارائه می گردد. تا به امروز حدود 7 هزارنفر از این خانواده ها از طرق دانشگاه های علوم پزشکی مشاوره در سوگ را دریافت نموده اند.

قانون سلامت روان همچنان در ابهام

وی همچنین درباره سرنوشت قانون سلامت روان به ایسنا گفت: قانون سلامت روان برای تصویب اولیه به هیئت دولت رفته است؛ مراحل مختلفی را پشت سر گذاشته است که با نامه وزیر به هیئت دولت رسیده اما هنوز سرنوشت آن در هیئت دولت مشخص نشده است.

شیوع 23 درصدی اختلالات روانپزشکی در کشور / افسردگی بیشترین اختلال روانی

اسدی درخصوص شیوع اختلالات روانپزشکی، گفت: شیوع اختلالات بر اساس پیمایش های ملی بالای 23 درصد است و بالاترین اختلال روانپزشکی در کشور اختلال افسردگی است و پس از آن اختلالات اضطرابی در رتبه بعد واقع شده است. اختلالات افسردگی به تنهایی 12.7 درصد و اختلالات اضطرابی حدود 15 درصد است.

وی اشاره به اینکه احتمالا در بحران کرونا آمار اختلالات روانپزشکی افزایش یافته است، اظهار کرد: این اختلالات بیشتر خواهد شد؛ اما مستند تحقیق شده ای برای آن وجود ندارد. اما قطع به یقین کسانیکه زمینه اختلالات روانپزشکی داشتند و یا تحت درمان بودند طبیعتا با شیوع کرونا علائم شدیدتری تجربه کردند. این موضوع با توجه به استرس و فشار ناشی از کرونا طبیعی است و دور از انتظار ما نبود.