آترکتومی اربیتال: امید تازه ای برای باز کردن رگ های خونرسان قلب (عروق کرونر) کسانی که به صورت معمول نمی توان برایشان استنت نصب کرد - جام پارسی

از این دستگاه برای از بین بردن رسوبات کلسیمی که باعث بیماری عروق کرونر قلب می شوند، استفاده می شود. این تجمعات کلسیمی در داخل رگ های خونی با جلوگیری از جریان خون - شایع ترین علت حملات قلبی - هستند.

درمان استاندارد شامل قرار دادن یک استنت یعنی یک لوله سیمی کوچک یا فنر مانند است که شریان را باز می کند. اما در یک سوم بیماران این عمل امکان پذیر نیست زیرا کلسیم زیادی در داخل رگ وجود دارد و استنت به طور ایمن در جای خود نمی تواند قرار بگیرد. اگر فشاری زیادی به استنت وارد شود تا جا بگیرد، احتمال پارگی آن زیاد است که می تواند عواقب فاجعه باری داشته باشد.

در این موارد، حذف کلسیم - معروف به پلاک - حیاتی است. رویه هایی که برای انجام این کار تا حالا استفاده می شدند، اما همیشه ایمن یا مؤثر نیستند.

اما در روش تازه که آترکتومی اربیتال orbital atherectomy نام دارد و در حال حاضر در 16 مرکز NHS ارائه شده، تلاش شده از این محدودیت کاسته شود.

در این روش از یک حلقه فلزی مسطح استفاده می کنند که مانند مته و از داخل به حارج می چرخد. این مته با یک لوله انعطاف پذیر نازک که از طریق رگ های خونی بدن هدایت می شود به سطح انسداد می رسد.

این حلقه دارای سطح ناهمواری است که با الماس های میکروسکوپی پوشانده شده است و هنگامی که مانند مته چرخانده می شود، پلاک را از بین می برد.

بیش از دو میلیون بریتانیایی از بیماری عروق کرونر قلب رنج می برند و این عارضه سالانه حدود 66000 مرگ ناشی از حمله قلبی را ناشی می شود.

بیشتر بیماران با استنت درمان می شوند که خطر کمتری نسبت به روش جایگزین یعنی عمل بای پس قلب دارد. در بای پس قلبی شریان مسدود شده بریده می شود و با یک رگ خونی سالم که از قسمت دیگری از بدن بیمار گرفته می شود، جایگزین می شود.

اما برای قرار دادن یک استنت، یک کاتتر با یک بالون کوچک وارد ورید مچ دست می شود و وقتی به ناحیه مسدود شده برسد باد می شود. این کار استنت را باز می کند و پلاک را در کناره های شریان می فشارد تا خون آزادانه در جریان باشد.

با این حال، زمانی که کلسیم بیش از حد وجود دارد و نمی توان استنت را نصب کرد، عملیات استاندارد NHS برای پاک کردن باید انجام شود. این شامل قرار دادن یک کاتتر با یک دستگاه متصل است که مانند مته می چرخد.

این دستگاه فقط زمانی کار می کند که به سمت جلو در شریان حرکت می کند، به این معنی که این خطر وجود دارد که ممکن است به رگ خونی آسیب برساند، و اگر شریان پهن باشد، همیشه به میزان کافی از انسداد نمی کاهد.

در سال های اخیر روشی به نام شاک ویو تراپی shockwave therapy پیشرفته است که از امواج اولتراسوند ضربه ای برای پاکسازی کلسیم استفاده می کند. اما دکتر اگرد می گوید که در ده درصد موار که کلسیم تنها در یک طرف شریان تجمع می یابد، انرژی ناشی از امواج شوک از بین می رود و رسوبات را تجزیه نمی کند.

روش ذیگری که تست شده لیزر درمانی بوده اما این دستگاه بسیار گران است و تنها در تعداد انگشت شماری از بیمارستان های بریتانیا استفاده می شود.

اما با آترکتومی اربیتال، هم حلقه پوشیده از الماس و هم کاتتر با یک حرکت مثل چوب پنبه باز کن یطری های نوشیدنی در داخل شریان می چرخند و می توانند در شریان های وسیع تر کار کند.

در یک مطالعه روی 433 بیمار که تحت این روش قرار گرفتند، در 98 درصد استنت با موفقیت نصب شود و سه چهارم آنها برای سه سال دیگر بدون مسائل اساسی مانند بیماری قلبی، سکته یا حملات قلبی زنده ماندند.

یکی از بیمارانی که از این روش سود می برد کیث اسمیت 73 ساله از نورثامبرلند است.

این مهندس بازنشسته و پدربزرگ دو فرزند در سال 2020 دچار حمله قلبی شد و یک استنت گذاشت. اما به او هشدار داده شد که در نهایت به استنت در دو شریان دیگرش نیاز خواهد داشت زیرا آنها مسدود شده بودند.

وقتی کیت ماه گذشته برای عمل جراحی به بیمارستان فریمن در نیوکاسل رفت، پزشکان متوجه شدند که شریان های او کلسیفیه شده و برای استنت گذاری مناسب نیست.

پس از انجام آترکتومی اربیتال، آقای اسمیت دو استنت گذاشت و از آن زمان تا به امروز بدون درد بوده است.