پست بیوتیک چیست و چه فوایدی دارد؟ - جام پارسی

مسئله ی سلامت روده اخیراً به یکی از مباحث داغ در حوزه پزشکی و سلامت تبدیل شده است. احتمالاً شما هم در خصوص فواید نوشیدن کامبوچا و کفیر یا خوردن غذاهای سرشار از پروبیوتیک برای سلامت روده، مطالبی خوانده یا شنیده اید. یا حتی اگر در این مورد بیشتر مطالعه نموده باشید حتماً مطالبی در خصوص ارتباط روده و ذهن خوانده اید. با این حال امروز می خواهیم در خصوص موضوعی جدید در حوزه سلامت روده صحبت کنیم که احتمالاً هنوز چیزی در خصوص آن نشنیده اید: پست بیوتیک ها.

پست بیوتیک چیست و چه تفاوتی با پروبیوتیک دارد؟

با وجود اینکه در چند سال اخیر اطلاعات زیادی در خصوص پروبیوتیک ها فراوری و منتشر شده است، اما هنوز بسیاری از مردم اطلاعات چندانی از پری بیوتیک ها و پست بیوتیک ها و نحوه عملکرد این دو ندارند. پروبیوتیک ها در واقع باکتری های مفیدی هستند که در دستگاه هاضمه تکثیر می شوند و به تقویت سیستم ایمنی بدن یاری زیادی می نمایند. پروبیوتیک ها در واقع از پری بیوتیک ها تغذیه می نمایند. پری بیوتیک ها به آن ها یاری می نمایند تا به وسیله فرآیند تخمیر به حیات خود ادامه داده و فراوری مثل نمایند.

اما پست بیوتیک چیست؟ پست بیوتیک ها در واقع محصول جانبی فرآیند تخمیر انجام شده توسط پروبیوتیک ها هستند. در واقع وقتی که پروبیوتیک ها برای رشد و نمو از انواع خاصی از مولکول های فیبر تغذیه می نمایند، مواد زائدی از خود به جای می گذارند که در حالت کلی به عنوان پست بیوتیک شناخته می شوند. ممکن است عنوان ماده زائد چندان جالب به نظر نرسد، اما تحقیقات انجام شده روی همین مواد نشان داده که آن ها نقش مهمی را در سلامت روده ایفا می نمایند.

اگرچه هنوز اطلاعات محققین در خصوص تاثیرات مثبت پست بیوتیک بر هموستاز کامل نیست اما چنین به نظر می رسد که آن ها به وسیله فعالیت های ضد بیماری زا و یاری به رشد باکتر های مفید به تنظیم میکروبیوتای بدن یاری می نمایند. علاوه بر این به نظر می رسد که پست بیوتیک ها با تاثیرات انطباقی خود به سیستم ایمنی بدن یاری می نمایند که با تغییرات باکتریایی روده سازگار گردد.

تحقیقات بر روی پست بیوتیک ها نشان داده که مصرف مستقیم پست بیوتیک در قیاس با پروبیوتیک می تواند مزایای بیشتری داشته باشد. پست بیوتیک حاوی هیچ نوع ترکیب باکتریایی مضری نیست؛ به لحاظ سلامت و پزشکی ماده ای بسیار ایمن و بی ضرر تلقی می گردد؛ نیازی به رشد باکتریایی یا کُلونی سازی در بدن فرد مصرف نماینده ندارد و در قیاس با پروبیوتیک می توان آن را با غلظت بسیار پایین تری مصرف کرد؛ علاوه بر اینکه پست بیوتیک ها حاوی مقادیر بیشتری از اجزای فعال هستند.

• آیا نوشیدن شیر برای شما مضر است؟

مزایای بالقوه پست بیوتیک چیست؟

مساله اینجاست که پست بیوتیک هنوز جزو اکتشافات تازه حوزه پزشکی و بیولو ژی محسوب می گردد و تحقیقات زیادی بر روی مزایای آن صورت نگرفته است. حتی هنوز بر سر تعریف این اصلاح نیز اختلافاتی وجود دارد. اما تحقیقاتی که تا به اینجا انجام شده است، نشان دهنده بعضی از مزایای پست بیوتیک ها هستند.

1. پست بیوتیک به رشد باکتری های مفید یعنی پروبیوتیک ها یاری می نماید

پست بیوتیک ها در طی فرآیندهای متابولیکی که توسط باکتری های اسید لاکتیک انجام می گردد، فراوری می شوند. آن ها علاوه بر یاری به رشد و نمو پروبیوتیک ها، می توانند قسمتی از فعالیت های پروبیوتیک ها را در بدن تقلید نمایند. باکتری های اسید لاکتیک که توسط پست بیوتیک ها پشتیبانی می شوند، مزایای زیادی را برای میکروبیوم بدن به همراه دارند، از جمله یاری به دفع فلزات سنگین از بدن و کاهش حضور ویروس ها و سموم.

یکی از مهمترین مزایای استفاده از پست بیوتیک ها بجای پروبیوتیک ها این است که پست بیوتیک ها به خوبی می توانند اثرات مفید و درمانی پروبیتیک ها را در بدن تقلید نمایند؛ در حالی که خطر تجویز میکروارگانیسم های زنده مثل پروبیوتیک و پری بیوتیک را برای بیمارانی که نمی توانند آن ها را تحمل نمایند، ندارند، مثل بیمارانی که دچار سد روده نابالغ اند یا دچار اختلالات سیستم ایمنی هستند.

علاوه بر این بعضی از شواهد نشان می دهد که باکتری های پروبیوتیکی که در اثر گرما در دستگاه گوارش از بین می فرایند، می توانند به عنوان پست بیوتیک عمل نمایند. به نظر می رسد این میکروارگانیسم ها بعد از تغییر شکل به پست بیوتیک ساختار خود را حفظ نموده و همچنان بر روی فرد میزبان اثرات مفیدی مانند تسریع در رشد بافت پوششی روده و بهبود آن دارند.

• 25 ماده غذایی مفید و مضر در تغذیه مادر شیرده و تاثیر آن ها بر کودک

2. پست بیوتیک حضور عوامل بیماری زا مضر در بدن را کاهش می دهد

در بدن انسان هم باکتری های مفید زندگی می نمایند هم باکتری های مضر. بعضی از مواد طبیعی از جمله بعضی از گیاهان و سبزیجات دارای خاصیت ضد میکروبی هستند و به کاهش باکتری های مضر در بدن یاری می نمایند، در نتیجه از بروز عفونت و بیماری جلوگیری می نمایند. محققان بر این باورند که پست بیوتیک ها از توانایی ضد میکروبی مشابهی برخوردارند، به همین دلیل حدس می زنند که پست بیوتیک ها جایگزین مناسبی برای خیلی از داروها برای تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر عوامل بیماری زا شوند.

بعضی از عوامل بیماری زایی که ممکن است پست بیوتیک قادر به کاهش آن ها باشد شامل لیستریا مونوسیتوژنز، کلوستریدیوم پرفرنژنس، سالمونلا انتریکا و اشریشیا کُلی هستند.

3. پست بیوتیک ها به بهبود بیماری های التهابی و کاهش سطح استرس اکسیداتیو یاری می نمایند

مطالعات نشان داده است که باکتری های پروبیوتیک از جمله لاکتوباسیلوس کازئی، باعث فراوری انواع خاصی از پست بیوتیک ها می شوند که باهم به تعدیل پاسخ های التهابی/ایمنی یاری می نمایند. مطالعات نشان داده که بعضی دیگر از پست بیوتیک ها، مانند اسیدهای چرب استات، بوتیرات و پروپیونات باعث کاهش فراوری گونه های فعال اکسیژن، تنظیم آپوپتوز و کاهش التهابات در بدن می شوند.

با توجه به توانایی پست بیوتیک ها در کاهش التهاب ، می توان آن ها را درمان جایگزین مناسبی برای بیماری های التهابی در نظر گرفت. پروبیوتیک ها و پست بیوتیک ها می توانند علاوه بر کاهش التهاب، به درمان علایم سندروم روده تحریک پذیر و التهاب روده نیز یاری نمایند. در حقیقت پست بیوتیک ها می توانند یک گزینه مطمئن برای درمان بیماران مبتلا به التهاب روده در مرحله حاد باشند.

• خوردن جو دوسر برای صبحانه چقدر مفید است؟

4. پست بیوتیک به کاهش قند خون و جلوگیری از دیابت یاری می نماید

مطالعه ای که اخیراً در دانشگاه مک مَستر کانادا انجام شده است نشان می دهد که مصرف پست بیوتیک ها باعث کاهش سطح قند خون در افراد چاقی که به دیابت نوع 2 مبتلا هستند، می گردد. به نظر می رسد که پست بیوتیک ها اثرات ضد دیابت دارند، به این خاطر که باعث بهبود سطح ترشح و استفاده بدن از انسولین می شوند. تحقیقات نشان داده که مکانیسم عملکرد پست بیوتیک ها شامل کاهش التهاب بافت چربی و همچنین کاهش مقاومت به انسولین در کبد است.

در طی یک آزمایش به تعدادی موش نوعی پست بیوتیک به نام مورامیل دیپپتید تزریق شد، التهاب بافت چربی و حساسیت انسولینی در این موش ها پس از تزریق پست بیوتیک به طرز مشهودی کاهش یافت. بر اساس یافته های این مطالعه، بعضی از پست بیوتیک ها به عنوان حساس نماینده انسولینی با اثرات محافظتی مختلف در بیماران چاق یا دیابتی در نظر گرفته می شوند.

چگونه می توانیم اطمینان حاصل کنیم که به اندازه کافی پست بیوتیک در بدن ما فراوری می گردد؟

برای دریافت پست بیوتیک به اندازه کافی باید با مصرف پری بیوتیک ها، پروبیوتیک هایی که در بدن تان زندگی می نمایند را تغذیه کنید. حتما می پرسید این کار را چگونه انجام دهید؟ جواب ساده است با خوردن فیبر فراوان که بهترین منبع پری بیوتیک است.

فیبرها اغلب به این دو گروه اصلی تقسیم می شوند: فیبرهای محلول و فیبرهای غیر محلول که باید هر دو نوع آن در تغذیه شما موجود باشد. برای اطمینان از دریافت کافی هر دو نوع فیبر فقط کافی است انواع مختلفی از گیاهان را به طور روزانه مصرف کنید. خوردن روزانه فیبر نه تنها به فراوری پست بیوتیک در بدن شما یاری می نماید بلکه باعث بهبود عملکرد دستگاه گوارش هم می گردد؛ همینطور سلامت روده، هضم بهتر غذاها و کاهش سطح کلسترول خون.

منابع: todays dietitian ،Runners World ،rskoso