دولت جدید برای ابرچالش ها برنامه داشته باشد - جام پارسی

دسته دوم ناترازی نظام بانکی در اقتصاد ایران و در دسته سوم چالش هایی نظیر نابرابری فزاینده، بیکاری جوانان و تحصیلنموده ها، آلودگی محیط زیست و بدهی دولت و فضای نامناسب کسب و کار در کنار فضای انحصاری و غیررقابتی و رانتی اقتصاد ایران قرار دارند. دلیل این دسته بندی ها بر اساس شدت و مدت و اهمیت ابرچالش ها و چالش ها است. اگر در دسته بندی اول بخواهیم وارد شویم احتیاجمند اصلاحات ساختاری عظیم و اقدامات بنیادی هستیم. 70 درصد سرزمین ایران در تنش آبی واقع شده است و رشد جمعیت ایران در سال گذشته به کمترین میزان خود در 50 سال گذشته رسیده است. یعنی کمتر از هفت دهم درصد. ناترازی صندوق های بازنشستگی ما نیز تبدیل به مشکل اساسی شده است و تعهدات و بدهی صندوق های بازنشستگی بیش از 150 هزار میلیارد تومان برآورده شده است. از سوی دیگر در سرانجام این دهه به زمان تمام شدن صادرات نفت نزدیک می شویم و کشورها به سمت استفاده از انرژی های پاک و کم هزینه حرکت می نمایند.

همچنین ما هزاران دلار ناترازی نظام بانکی هم داریم. اینها مسائل جدی اقتصاد ایران است که بیش از 50 سال است انباشت شده و حل نشده و با مسکن نفت با آن برخورد نموده ایم. اولین راه چاره برای این مسائل و چالش هایی که بیان شد این است که به یک اجماع نخبگان برای اقتصاد ایران برسیم. باید نخبگان اقتصادی ایران مبتنی بر آمار و اطلاعات به یک اجماع برتر برای حل ابرچالش ها برسند. مرحله بعدی این است که اگر اولویت بندی ابرچالش ها و چالش ها را انجام دادیم باید برنامه های عملیاتی برای اصلاحات ساختاری برای مواجهه با این چالش ها داشته باشیم. یک برنامه هدفمند و تعیین برای یک دهه داشته باشیم. آنگاه بتدریج می توانیم به درمان این بیماری ها بپردازیم. هر کدام از چالش ها به درمان خاص خود احتیاج دارد. ابرچالش های سطح اول و دوم احتیاجمند تصمیمات سخت و جراحی های عمیق کاری و احتیاجمند مدیریت و مشارکت جدی، تصمیمات قاطع و منابع اقتصادی مناسب است.

در سرانجام باید گفت دولت جدید باید درمان این ابرچالش ها را آغاز کند. اینها باید در خط فکری دولت سیزدهم وجود داشته باشد چرا که ایران در سرانجام یک دهه دیگر صادرنماینده نفت نخواهد بود. باید وابستگی دولت به نفت را کاهش دهیم و رویکرد های صادراتی نفت را کنار بگذاریم و از الان خود را برای سرانجام این دهه با یک شرایط باثبات آماده کنیم. چرا که عدم وابستگی دولت به درآمدهای نفت بسیار مهم است و در این دهه هم ناگزیر است که به نفت وابسته نباشد و هیچ راه و چاره دیگری هم وجود ندارد.