اثرات خودشیفتگی والدین بر سلامت روانی بچه ها ، تأثیرات بلندمدت و پیامدهای تربیتی - جام پارسی

خودشیفتگی بزرگ منش با ویژگی هایی چون اعتمادبه نفس بسیار بالا، تمایل به ریسک پذیری، پرخاشگری و احساس شدید حق به جانب بودن همراه است.

در مقابل، خودشیفتگی آسیب پذیر بیشتر با اضطراب، انزوا، و عزت نفس ناپایدار شناخته می گردد.

اگرچه هر دو نوع خودشیفتگی احتیاج به توجه و تحسین دارند، تفاوت های آن ها در نحوه بروز رفتار و واکنش به انتقاد و چالش ها نمایان است. افراد خودشیفته غالباً در برابر ارزیابی منفی و انتقاد به شدت حساس اند و این حساسیت ممکن است به کوشش برای سرکوب احساس شرم یا خجالت منجر گردد.

خودشیفتگی و نقش والدینی

پدر و مادر بودن یکی از نقش های چالش برانگیز و پیچیده در زندگی است. والدین خوب باید از توانایی هایی مانند همدلی، پذیرش، حساسیت و واکنش مناسب به احتیاجهای بچه ها برخوردار باشند. اما افراد خودشیفته به دلیل مسائلی که در تنظیم هیجانات و خودپنداره (Self-concept) خود دارند، معمولاً احتیاجهای روانی بچه هاشان را اولویت نمی دهند. برای یک فرد خودشیفته، فرزند نه به عنوان فردی مستقل بلکه به عنوان بخشی از خود و وسیله ای برای ارضای احتیاجهای خودشیفتگی اش دیده می گردد.

در چنین شرایطی، محبت و توجه والدین خودشیفته به فرزند غالباً به موفقیت ها و ویژگی هایی بستگی دارد که می تواند توجه و تحسین دیگران را برای والدین به همراه بیاورد. در غیر این صورت، کودک ممکن است با بی توجهی یا حتی تنبیه روبرو گردد. این موضوع در دوره نوجوانی که فرزند در کوشش است هویت مستقل خود را شکل دهد، بیشتر خود را نشان می دهد. در این مرحله، احساس رقابت، حسادت و حتی خشم والد خودشیفته می تواند به رفتارهای سخت گیرانه و کنترل نماینده منجر گردد.

تبلیغ متنی

ویزای مولتی آلمان

-

دلیل و عوارض مشکل پزشکی از چیست؟

تحقیقات درباره تأثیر خودشیفتگی والدین بر سلامت روانی بچه ها

تا پیش از این، بخش زیادی از پژوهش ها بر اثرات منفی خودشیفتگی در روابط عاطفی و اجتماعی بزرگسالان متمرکز بود و توجه کمتری به تأثیرات آن بر سلامت روانی بچه ها شده بود. پژوهشی که اخیراً به وسیله هیویت و همکاران در نشریه Current Psychology منتشر شد، به آنالیز این موضوع پرداخته و به عنوان اولین مطالعه طولی در این حوزه شناخته شده است.

روش تحقیق

در این پژوهش، 59 زوج والد-کودک مورد آنالیز قرار گرفتند. میانگین سنی والدین 48 سال و بچه ها 13 سال بود. والدین و بچه ها در ابتدا و پس از یک سال، پرسش نامه هایی درباره ویژگی های شخصیتی و شرایط روانی خود تکمیل کردند. ابزارهای مورد استفاده شامل شاخص فوق کوتاه خودشیفتگی بیمارگونه (Super Brief Pathological Narcissism Index)، پرسش نامه سبک دلبستگی (Attachment Style Classification Questionnaire) و پرسش نامه سلامت روانی بیماران (Patient Health Questionnaire-9) بودند.

یافته های پژوهش

نتایج نشان داد که خودشیفتگی والدین ارتباط مستقیم و غیرمستقیمی با افسردگی و اضطراب وابستگی در بچه ها دارد. به ویژه، دلبستگی اضطرابی (Attachment Anxiety) به عنوان واسطه ای مهم بین خودشیفتگی والدین و افسردگی بچه ها عمل می نماید. دلبستگی اضطرابی در بچه ها معمولاً ناشی از طبیعت ناسالم و ناپایدار رابطه با والدین خودشیفته است. بچه ها این گونه والدین به طور مداوم با عدم اطمینان و احتیاج به تأیید روبه رو می شوند و این مسئله می تواند به افسردگی و اضطراب منجر گردد.

پیامدهای منفی سبک های تربیتی ناسالم در والدین خودشیفته

والدین خودشیفته معمولاً میان دو سبک تربیتی افراطی در نوسان اند: سخت گیرانه و سهل گیرانه. آن ها یا قوانین سخت و دست وپاگیر بر بچه ها خود اعمال می نمایند و انتظار اطاعت مطلق دارند یا آنکه به احتیاجها و خواسته های کودک توجه نمی نمایند. این رفتارهای متناقض و افراطی باعث سردرگمی و عدم اعتمادبه نفس در بچه ها می گردد و آن ها را نسبت به حمایت و توجه والدین دلسرد می نماید.

تأثیر خودشیفتگی والدین بر دیگر اعضای خانواده

در خانواده ای که یکی از والدین خودشیفته باشد، احتیاجهای عاطفی و حمایتی بچه ها معمولاً نادیده گرفته می گردد. دیگر اعضای خانواده نیز به دلیل تحمل رفتارهای آزاردهنده و ناسالم این والد، قادر به تأمین محیطی امن و حمایت نماینده برای بچه ها نیستند. این مسئله منجر به ایجاد محیطی ناپایدار و بی ثبات می گردد که تأثیر منفی بر رشد روانی و اجتماعی بچه ها دارد.

پیشنهاداتی برای بهبود سلامت روانی بچه ها

والدین خودشیفته به دلیل مسائل در تنظیم هیجانات و فقدان همدلی، در ایجاد محیطی امن و پایدار برای بچه ها ناتوان هستند. این امر به مرور زمان باعث می گردد که بچه ها با خودباوری پایین و احتیاج شدید به تأیید و تحسین دیگران بزرگ شوند و از مسائلی مانند افسردگی و اضطراب رنج ببرند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که تمرکز بر سلامت روانی والدین به ویژه در درمان افسردگی بچه ها می تواند مفید باشد.

درمانگرانی که با خانواده هایی با والدین خودشیفته کار می نمایند، بهتر است بر آموزش مهارت های تنظیم هیجانات و تقویت همدلی در والدین تمرکز نمایند. این رویکرد می تواند به بهبود سلامت روانی و رشد سالم تر بچه ها یاری شایانی کند.

منبع

psychologytodayمنبع: یک پزشک