با جاهای دیدنی خوسف آشناشوید یکی از کهن ترین شهرهای خراسان جنوبی - جام پارسی

مختصری درباره شهرستان خوسف بدانید :

شهرستان خوسف یکی از کهن ترین شهر های خراسان جنوبی می باشد که 36 کیلومتری غرب بیرجند واقع شده است. جایی در حاشیه کویر که با دارا بودن بافت قدیمی، آثار تاریخی دیدنی و شرایط اقیلمی مناسب برای رویش گل نرگس به دیار گل های نرگس معروف است. که در منابع تاریخی از آن با نام های خسف، خسب، خوسف یاد شده است.این منطقه بیشتر استراحتگاه تجار مختلف به ویژه منزلگاهی برای بازرگانان گرجی و روس در مسیر تجارت به هند بود. از آن جمله می توان به قبایل خودسیانی، خوسفیانی و خوسفی در این منطقه اشاره کرد . از جاهای دیدنی خوسف می توان به مسجد جامع خوسف، آرامگاه ابن حسام خوسفی، قلعه خوسف، خانه های علوی و مالکی و مدرسه ابن حسام اشاره کرد که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت

مسجد جامع خوسف

مسجد جامع خوسف مربوط به دوره تیموریان - دوره صفوی است و در خوسف، داخل شهر واقع شده و این اثر در تاریخ 1 دی 1376 با شمارهٔ ثبت 1956 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است

آرامگاه ابن حسام خوسفی

این آرامگاه محل دفن ابن حسام خوسفی ، شاعر برجسته قرن نهم هجری در شهرستان خوسف می باشد. آرامگاه ابن حسام خوسفی بروی تپه ای سنگی واقع شده است که اطراف آن را مراتع و مزارع سرسبز می پوشاند. این آرامگاه برای اولین بار در سال 920 قمری ساخته شده و آخرین بازسازی آن طبق محتوای اشعار سروده شده سردر ورودی آرامگاه ، با احتساب حروف ابجد سال 1292 هجری قمری بوده است.

بنا دارای نقشه چلیپایی شکل و پوشش گنبدی است و در سه جهت، سه طاق نما با قوس جناقی دارد.با اینکه این بنا در اواخر دوره صفویه ساخته شده، اما به خاطر تغییراتی که در دوره قاجار در آن به وجود آمده، قدمت آن را قاجار حساب میکنند. این بنا با شمارهٔ ثبت 2059 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است

بعلاوه در داخل آرامگاه کتیبه ای کاشیکاری شده به رنگ سفید حاوی اشعار ابن حسام است که دور مقبره را فرا گرفته است.

قلعه خوسف

قلعه تاریخی خوسف که یکی از جاهای دیدنی خوسف محسوب می گردد متعلق به عصر حکومت افشار می باشد. با توجه به روایات گفته شده، دیوار های قلعه در زمان حکومت نادرشاه بر ایران و زمامداری کاظم خان پایه ریزی شد، در اواخر عصر زندیه، در زمان حکومت محمد رضا خان دوم و حکومت امیر علم خان (جد اسدالله علم)، ابنیه و فضاهای داخلی آن بسته به احتیاج آن موقع توسعه یافت.

نوع فرم و معماری ساختار قلعه نشانگر آن است که طراحی این قلعه به تقلید از قلاع اروپایی می باشد. در پیرامون حصار قلعه، برج های استوانه شکلی بنا شده، که موجب استحکام حصار و مکانی برای دیدبانی بوده است. در سال های 94-93 این بنا مورد بازسازی نهاده شد و پایه های اطراف سردر ورودی، مستحکم شده و طاق سردر به شکل قدیم بازسازی شد. این اثر در تاریخ 5 آذر 1380 با شمارهٔ ثبت 4486 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است

قلعه رستم خوسف

قلعه رستم خوسف که یکی از مکان های دیدنی خوسف محسوب می گردد در روستای گنج واقع شده است. این قلعه بر روی تپه ای رفیع که بر جلگه خوسف و دشت ماژان مشرف است، واقع شده است و از جمله قلعه های اصلی اسماعیلیان قهستان می باشد که ساخت ابتدایی آن به دوره ساسانیان مربوط می گردد و بعدها به وسیله اسماعیلیان قلعه بازسازی و مورد استفاده مجدد نهاده شد که در بعضی متون قلعه رستم بعنوان قلعه دختر نیز نامیده شده است.

خانه غفاری

خانه غفاری در روستای آرک در 12 کیلومتری شرق خوسف از دیگر ابنیه قدیمی ساختمان بزرگ با حدود 22 اتاق و با معماری خاص و منحصر بفرد در غرف این روستا است. به علت معماری خاص امروزه در زمره اماکن تاریخی به ثبت رسیده است اتاق ها دارای شومینه یا بخاری دیواری است و از چهار طرف پنجره دارد بنایی خشت و گلی است و ساخت آن سه سال طول کشیده است تاق و چشمه است و هفت خانه دارد و خانه ها به هم راه دارد دارای ایوان است و نمای آجر کاری دارد. خانه چهار طرف دارد. درب چوبی دارد و سکویی ورودی آن را به داخل دالان میسر می نماید.

از دیگر جاهای دیدنی خوسف میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

سنگ نگاره های کال جنگال : سنگ نگاره های کال جنگال در خوسف، 5 کیلومتری جنوب شهر واقع شده و این اثر در تاریخ 15 آذر به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

روستای خور : در بافت خور بناهایی همانند قلعه،آب انبارمسجد،حسینیه، حمام و خانه های قدیمی وجود دارد که اکثرا متعلق به دوره صفویه است.

مدرسه ابن حسام خوسف : این بنا از عناصر معماری ایران از قبیل سردر ورودی، دالان حیاط و اتاق ها… حیاط تشکیل شده است ورودی بنا با طاق کلیل است.

آبگرم لوت خوسف : در فاصله 60کیلومتری جنوب غربی شهرستان خوسف واقع شده است . دارای تاسیسات آبدرمانی است . آب آن در درمان بیماری های پوستی و مفصلی مفید و موثر است.