کجا مورچه فشنگی ببینیم؟ - جام پارسی

مورچه فشنگی (Bullet Ants) که در فارسی با نام های دیگری از جمله مورچه گلوله ای و مورچه گلوله زن نیز شناخته می شوند، یکی از خطرناک ترین گونه در دنیای مورچه ها و دنیای حشرات به شمار می آید. مشهورترین ویژگی این مورچه نیش دردناک آن است که گفته می گردد درد نیش این مورچه دقیقا با درد گلوله خوردن برابری می نماید و از این رو نام مورچه فشنگی یا Bullet Ant برترین نام جایگزین برای نام علمی Paraponera clavata خواهد بود و آن را دقیق توصیف خواهد نمود. مورچه های گلوله ای از نظر میزان و جثه، بزرگترین گونه در بین تمام مورچه ها به شمار می آیند. مورچه های فشنگی کارگر میزان ای معادل 2.5 سانتی متر دارند و مورچه فشنگی ملکه در بین کل مورچه های دیگر بزرگترین جثه را داشته و از کارگرها بزرگتر است.

مورچه های گلوله ای غالبا از شهد گیاهان یا صمغ درختان تغذیه می نمایند اما گاهی مشاهده شده که این حشرات از سایر حشرات کوچک دیگر نیز به عنوان غذا تغدیه می نمایند. در بین کلونی مورچه ها، دسته خاصی از مورچه ها مسئولیت جمع آوری غذا را بر عهده دارند. این مورچه ها غذا و آب مورد احتیاج کلونی را جمع آوری نموده و به داخل لانه می برند. در لانه مورچه ها تمام غذاهای یافته شده در جای مخصوصی جمع شده و سپس بین اعضای کلونی تقسیم می گردد. این مورچه ها معمولا در کنار درختان، علف ها و گیاهان در پی غذا می گردند. نکته جالب در خصوص مورچه های فشنگی این است که آن ها همانند سایر گونه های مورچه ها به صورت گروهی در پی غذا نمی گردند و جست وجوی غذا را به صورت فردی و مستقل انجام می دهند.

سایر مورچه های کارگری که باقی می مانند به دو گروه تقسیم می شوند و دو وظیفه جداگانه را بر عهده دارند. دسته اول مورچه های کارگری هستند که وظیفه حفاظت از لانه را بر عهده دارند و دسته دیگر مورچه هایی که باید از نوزادان و تخم ها نگهداری نمایند. موزچه های فشنگی به طور معمول پرخاشگرانه رفتار نخواهند کرد و تا وقتی که خود را در شرایط خطر نبینند و تهدید خاصی را حس ننمایند نیش نمی زنند و حمله نمی نمایند. بنابراین اگر در شرایطی قرار گرفتید که یک مورچه فشنگی در حال حرکت بر روی بدن شماست، به هیچ وجه نترسید، آرامش خود را حفظ کنید و با احتیاط سعی کنید تا مورچه را به سمت جای دیگری راهنمایی کنید. با این کار به احتمال بسیار زیادی اتفاقی نخواهد افتاد و نیش نخواهید خورد! از سویی دیگر این نکته هم قابل ذکر است که مورچه های فشنگی یک کلونی رابطه چندان خوبی با مورچه های فشنگی کلونی دیگر ندارند و تا کنون درگیری های زیادی بین مورچه های گلوله ای دو کلونی جداگانه به چشم خورده است.

مورچه های فشنگی برای حفاظت از خود نیش می زنند و ظاهرا نیش این حشره دردناک ترین نیش در بین کل حشرات است! مورچه گلوله ای بدترین نیش را در میان کل حشرات دارد و سم خاصی که به وسیله نیش این حشره به بدن جانوری دیگری می رود، سمی است که بر ری اعصاب تاثیر می گذارد و کنترل انقباضات ماهیچه ای را به دست می گیرد. بدن انسان در برابر سم این مورچه ایمن نیست در نتیجه مورچه های فشنگی می توانند تهدید بزرگی برای گردشگرانی که قصد دارند از آن ها بازدید نمایند داشته باشند! مورچه های فشنگی گاز نمی گیرند؛ آن ها نیش می زنند و افرادی که نیش این حشره را تجربه نموده اند، اغلب از این نیش به عنوان یکی از دردناکترین تجربه های زندگی خود یاد نموده اند. یکی از این افراد درد نیش این مورچه را یک درد عمیق تکان دهنده که به تدریج با گذر زمان طی ساعات پیش رو قوی تر و دردناک تر می گردد توصیف نموده است. در خصوص نیش این حشره این نکته را مد نظر داشته باشید که نیش این جانور به هیچ وجه کشنده نیست و زندگی فرد را تهدید نخواهد نمود اما قطعا درد آن تا همواره در فکر فرد باقی خواهد ماند!

در زمینه درد حاصل از نیش حشرات مقیاسی وجود دارد که از 1 تا 4 شماره بندی شده است. عدد 1 کمترین درد را نشان می دهد و عدد 4 نماینده بیشترین درد است. در این مقیاس، درد حاصل از نیش مورچه فشنگی عدد 4+ را به خود اختصاص داده است! نکته جالب در خصوص این مورچه ها این است که در کنار تمام نام هایی که به این خشره اختصاص داده اند، به آن ها مورچه های شبانه روزی یا مورچه های 24 ساعته نیز می گورند چراکه درد حاصل از نیش این جانوران 24 ساعت طول خواهد کشید و در بدن باقی خواهد ماند!

قبایل بومی آمازون و برزیل، مراسم خاصی را برگزار می نمایند که در آن مردان جوان قبیله به مردان واقعی تبدیل خواهند شد و پس از انجام این مراسم سایر افراد قبیله، جوان هایی که از پس انجام این مراسم برآمده اند را به رسمیت خواهند شناخت. انجام این مراسم به این صورت است که مردان جوان باید دستان خود را در درون دستکش مخصوصی ببرند که درون دستکش پر است از مورچه های فشنگی! این دستکش ها از برگ درختان ساخته شده و در درون آن ها تعداد زیادی مورچه فشنگی قرار داده شده است که در دستکش گیر نموده اند و بسیار عصبانی هستند! افراد جوانی که تمایل به رسمیت شناخته شدن دارند باید هر دو دست خود را درون دستکش فرو نمایند و درد حاصل از نیش صدها مورچه فشنگی را به طور همزمان تحمل نمایند. نکته عجیب اینجا است که این اتفاق باید در روزهای مختلف تکرار گردد و جمعا 20 بار انجام گردد؛ فرد باید عین هر 20 بار را سربلند بیرون بیاید تا به رسمیت شناخته گردد!

زندگی مورچه های فشنگی به صورت کلونی است و لانه های این جشرات معمولا در کنار درختان است. هرچند که تا کنون بسیار مشاهده شده که مورچه های فشنگی لانه های خود را در نقاط دیگری ساخته اند اما اغلب لانه این حشرات در کنار درختان و گیاهان دیده می گردد. این حشرات را می توان در منطقه ها و کشورهایی همانند کلمبیا، اکوادور، ونزوئلا، پرو، آمازون و برزیل مشاهده کرد. از نظر جغرافیایی این مورچه ها در آمریکای جنوبی و مرکزی یافت می شوند.

نظر شما در خصوص مورچه های فشنگی چیست؟ آیا مایل به تماشا این حشرات از نزدیک هستید؟ آیا در خصوص درد نیش این حشرات کنجکاو شده اید یا تمایل دارید آن را تجربه کنید؟ نظرات خود را با خبرنگاران در میان بگذارید.