هفتاد سالگی جورج آر. آر. مارتین و معرفی یک کتاب از او: رؤیای تب آلود - جام پارسی

مارتین حرفه اش را با نوشتن داستان های کوتاه علمی ـ تخیلی در دهه هفتاد میلادی آغاز کرد و خیلی زود راه شهرت را در پیش گرفت. پس از نوشتن داستان های کوتاه ترانه ای برای لیا و سندکینگ ها، و دریافت جوایز معتبری چون هوگو و نبولا خود را به عنوان نویسنده ای جوان و آینده دار به دنیای ادبیات معرفی کرد. اما اثری که راستا زندگی حرفه ای مارتین را تغییر داد، نه یک داستان کوتاه، بلکه یک رمان بود: رویای تب آلود.

در اوایل دهه هشتاد میلادی ژانر وحشت به یکی از محبوبترین ژانرهای ادبیات تبدیل شده و آثار درخور توجهی در این ژانر به انتشار رسیده بود. مارتین جوان نیز تحت تأثیر این موج آغاز به نگارش رمانی خون آشامی کرد که خاتمه رویای تب آلود نام گرفت. رمانی دلهره آور و پر از تعلیق که نگاه ها را بیش از پیش متوجه نویسنده جوانش کرد. رمانی تلخ و شیرین که خواننده را به اعماق تاریکی راهنمایی می نماید و در فضایی موهوم تصویری بی پروا از ترس و امید، اعتماد و خیانت، و هوس و وسوسه ترسیم می نماید.

رویای تب آلود به محض انتشار با واکنش مثبت منتقدان روبرو شد. عده ای این رمان را نویدبخش ظهور یک نویسنده بزرگ دانستند و تعدادی دیگر آن را در کنار مصاحبه با خون آشام نوشته ان رایس به عنوان یکی از دو اثر انقلابی ژانر وحشت معرفی کردند.

و به این ترتیب جورج آر. آر. مارتین قدم در راهی گذشت که پس از دو دهه او را به اوج شهرت رساند. مارتین در طول سال های طولانی نویسندگی اش شانس خود را در ژانرهای مختلفی از جمله علمی ـ تخیلی، وحشت، فانتزی و حتی فیملنامه نویسی آزموده است و عجیب اینکه در تمام آن ها آثار درخشانی از خود برجای گذاشته است. اما راز موفقیت او در ژانرهای مختلف چیست؟

مارتین به راستی استاد خلق مکان های بی نظیر است. اگر با او همسفر شوید، شما را به دنیاهایی خاطره انگیز خواهد برد: از صبح مه آلود قلعه ابر در دنیای اشباح تا مرغزارهای بادگیر دریای دوتراکی، از هزارتوی کهنه و سرد شهر سنگی تا اقیانوس های مرگبار نامور، و از بندرهای تاریک امتداد می سی سی پی تا دیوار سر به فلک کشیده یخی که آخرین سنگر بشر در برابر تهاجم بیگانگان است.

اما بی شک آنچه مارتین را از هر نویسنده دیگری متمایز می سازد، شخصیت پردازی های پیچیده و بی نقص اوست. مارتین در گذر سال ها گالری رنگارنگی از شخصیت های مختلف به معرض نمایش گذاشته است؛ گاهی تاثیرگذار، گاهی ترسناک، و گاهی تاثیرگذار و ترسناک: شانِ سرگردان در گل های تلخ که از گرگ های یخ و خون آشام های سرزمین زمستان ابدی به سوی خطری بزرگتر می گریزد؛ روح غمگین به یاد ملودی، لیا و راب، عشاق تلپاتیک ترانه ای برای لیا، دنریس دختر شاه شاهان و کلیسی قوم دوتراکی در بازی تاج وتخت که دست تقدیر او را برای مادری سه جوجه اژدها برگزیده است، و البته تیریون لنیستر که ذکاوت و هوشمندی اش به سادگی سرنوشت ملت ها را تغییر می دهد.

یکی از شاخصه های دیگر آثار مارتین، توجه عمیق نویسنده به شخصیت هایی غیر از قهرمان داستان است؛ شخصیت های فرعی و حتی شخصیت های منفی در داستان های مارتین هرگز زیر سایه قهرمان قرار نمی گیرند. در واقع مارتین آنقدر به آن ها توجه نشان می دهد که خواننده نیز ناگزیر جذبشان می گردد و زوایای مختلف وجودشان را می کاود تا به برداشتی واقع گرایانه از آن ها و انگیزه هایشان برسد.

و این راز موفقیت مارتین است؛ جاذبه ای که طرفدارانش را به دنبال خود از ژانری به ژانر دیگر می کشد و آن ها را مشتاق نگه می دارد تا صفحه ها را یک به یک ورق بزنند و پس از خاتمه کتاب، به انتظار داستان های بعدی او بنشینند.

سنت لوییز، آوریل 1857

ابنر مارش (1) با نوک عصایی که در دست داشت روی میز کوبید تا توجه مسئول پذیرش را به خود جلب کند. گفت: می خوام یه آقایی به اسم یورک رو ببینم. فکر می کنم اسم کاملش جاش یورکه. همچین کسی اینجا هست؟

مسئول پذیرش با شنیدن صدای ابنر از جا پرید. مرد میانسالی بود که عینکی گرد به چشم زده بود. با لحنی گرم و صمیمی گفت: کاپیتان مارش! سلام. شیش ماهی می شد که ندیده بودمتون، کاپیتان. البته خبر بدبیاری هاتون رو شنیدم. وحشتناک بود. واقعاً وحشتناک بود. من از سال 36 اینجا زندگی می کنم ولی تا حالا همچین یخبندونی ندیده بودم.

ابنر مارش، کمی آزرده پاسخ داد: مهم نیست.

انتظار چنین مکالماتی را داشت. هتل پلانترز یکی از پاتوق های محبوب ملوان ها بود. خود مارش هم پیش از آن زمستان بی رحم زیاد در آنجا غذا می خورد، اما بعد از یخبندان دیگر پایش را در آنجا نگذاشته بود. با اینکه غذاهای رستوران آن هتل کاملاً باب طبعش بود، با این حال چندان مشتاق دیدن مشتری های دیگر نبود: کاپیتان ها، سکانداران، سرکارگران؛ دوستان و رقبای قدیمی که همه ماجرای بدبیاری هایش را می دانستند. ابنر مارش به ترحم هیچکس نیاز نداشت. با لحنی دستوری گفت: بهم بگو اتاق یورک کجاست.

- آقای یورک تو اتاقشون نیستن، کاپیتان. دارن تو رستوران غذا می خورن.

- الآن؟ این وقت شب؟

مارش نگاهی به ساعت شیک و زیبای هتل انداخت. سپس دکمه های کتش را باز کرد، ساعت طلایش را از جیبش بیرون آورد و نگاهی به آن انداخت. ادامه داد: ساعت دوازده وده دقیقه س. الآن داره شام می خوره؟

- بله، کاپیتان. آقای یورک هر ساعتی دوست داشته باشن غذا می خورن. از اون دسته آدمایی هم نیستن که بشه بهشون نه گفت!

ابنر مارش صدایی از سر ناخرسندی از گلویش خارج کرد. ساعتش را دوباره در جیبش گذاشت و بدون هیچ حرفی، چرخید و با قدم های سنگین به سمت رستوران به راه افتاد. مرد تنومندی بود. اصلاً آدم باحوصله ای به شمار نمی رفت و به قرارهای کاری در نیمه شب عادت نداشت. با چنان غروری عصایش را در دست گرفته بود، که گویی آن فاجعه هرگز رخ نداده و هنوز همان آدم سابق بود.

رستوران با آن چلچراغ های باشکوه، مبلمان برنجی، رومیزی های کتان و ظروف چینی و کریستالی تقریباً به بزرگی و زیبایی سالن اصلی یک کشتی بخار بود. در طول روز احتمالاً تمام میزها پر از مشتری بودند، ولی اکنون سالن خالی و بیشتر چراغ ها خاموش بود. مارش با خود فکر کرد که قرار ملاقات در نیمه شب حداقل این خوبی را داشت که دیگر نیازی نبود به تسلیت ها و همدردی های ملوانان دیگر گوش کند. در نزدیکی در آشپزخانه دو کارگر سیاه پوست آرام مشغول صحبت بودند. مارش بی توجه از کنارشان گذشت و به سمت انتهای سالن ـ جایی که غریبه ای خوشپوش تنها مشغول صرف غذا بود ـ حرکت کرد.

غریبه احتمالاً صدای پایش را شنیده بود، ولی بدون اینکه سرش را بلند کند، همچنان به خوردن سوپ لاک پشت ادامه می داد. کت بلند مشکی اش به وضوح نشان می داد که ملوان نیست. احتمالاً از اهالی شرق بود و یا حتی یک خارجی. هیکل درشتی داشت، اما به تنومندی مارش نبود. در همان حالت نشسته هم به نظر می رسید که قدبلند باشد، با این حال مطمئناً از مارش کوتاه تر بود.

در ابتدا مارش از روی موهای سفید مرد تصور کرد که مسن است؛ اما هنگامی که به چند قدمی اش رسید، متوجه شد که موهای غریبه در واقع طلایی بسیار روشن است. ناگهان چهره جذاب مرد به نظر ابنر حالتی بچه گانه پیدا کرد. صورتش را به دقت اصلاح نموده بود و پوستش بی نقص بود. مارش در کنار میز ایستاد و با خود فکر کرد که دست های مرد، بیشتر شبیه به دست های یک دختر جوان بودند!

با عصایش ضربه ای به روی میز زد، اما رومیزی صدا را در خود خفه کرد. پرسید: تو جاش یورکی؟

یورک سرش را بلند کرد و نگاهشان در هم گره خورد.

خاطره آن لحظه در تمام روزها و سال های بعد، هرگز از ذهن ابنر مارش پاک نشد؛ خاطره اولین باری که در چشم های جاشوا یورک خیره شد! تمام فکرها و تصمیم هایی که گرفته بود در جذبه چشم های یورک رنگ باختند. پیر و جوان، خوشپوش و خارجی و همه فکرهایی که در خصوص او نموده بود، همه دود شدند و تنها یورک باقی ماند؛ خودش، قدرتش، جذبه اش، رویایش.

چشمان یورک خاکستری بودند و برای آن صورت رنگ پریده، بسیار تیره به نظر می رسیدند. مارش حس می کرد آن مردمک های مشکی و سوزان گویی به درون وجودش نفوذ نموده اند و مشغول برانداز کردن روحش هستند. رنگ خاکستری چشمان یورک حالتی زنده و پویا داشت، درست مانند مهِ بر روی رودخانه در یک شب تاریک؛ هنگامی که ساحل و تمام چراغ های شهر ناپدید می شوند و تنها تو می مانی و کشتی و رودخانه و مه! ابنر مارش در آن چشم های مه آلود چیزهای زیادی می دید: تصاویری که برای لحظه ای در مقابل چشمانش ظاهر و به سرعت ناپدید می شدند. موجود هوشمندی از پشت آن چشم ها به او نگاه می کرد. اما موجود رام نشده ای هم در آن ها پنهان بود: تاریک و ترسناک، محبوس و خشمگین. خنده و تنهایی و اشتیاقی بی رحم! یورک همه آن ها را در چشمانش داشت.

اما بیشتر از هر چیز دیگر، نیرویی در چشمان مرد وجود داشت. نیرویی شگرف و بی رحم چون یخ هایی که رویای مارش را نقش بر آب نموده بودند. جایی در میان آن مه، مارش می توانست صدای حرکت آرام یخ ها را بشنود. می توانست صدای دلخراش خرد شدن کشتی ها و رویاهایش را نیز بشنود.

چنان محکم دست جاش را فشرد که برای لحظه ای ترسید دست ظریف او را بشکند. ابنر مارش در طول زندگی اش در چشمان مردان زیادی زل زده بود، این بار نیز تا آنجایی که می توانست در آن چشمان خاکستری خیره ماند، اما خاتمه نگاهش را برگرفت.

جاش کاسه سوپش را کمی به جلو هل داد و با حرکت دست مهمانش را دعوت به نشستن کرد. گفت: کاپیتان مارش، منتظرتون بودم. خواهش می کنم بفرمایین.

مارش گفت: ممنون.

جایگاه مقابل جاش را عقب کشید و نشست. مارش مرد درشت هیکل و آبله رویی بود. بیش از صدوهشتادوپنج سانتی متر قد و بیش از صدوسی کیلوگرم وزن داشت. صورتش قرمز بود و بینی اش چاق و کوفته ای. حتی ریش پرپشت سیاهش هم یاری چندانی نمی کرد و همه او را زشت ترین ملوان آن رود می دانستند. خودش هم به خوبی از این لقب مطلع بود. در آن کت آبی کاپیتانی، تنومند و خشن به نظر می رسید، اما چشم های یورک گویی تمام جذبه اش را خشک نموده بودند! مارش با خود فکر کرد که غریبه حتماً یک متعصب مذهبی است. چنان نگاه نافذی را پیشتر تنها در مردان دیوانه، موعظه گران، و یک بار در چشمان مردی به نام جان براون در کانزاس لعنتی دیده بود! مارش هیچ علاقه ای نداشت که با متعصبین مذهبی، موعظه گران، میانه روها، و حتی مخالفان برده داری سر و کار داشته باشد.

اما هنگامی که یورک آغاز به صحبت کرد، دیگر به نظر مارش شباهتی به متعصبین مذهبی نداشت.

- اسم من جاشوا آنتون یورکه (2)، کاپیتان. تو موارد کاری من رو به اسم جی.ای. یورک می شناسن ولی دوستام من رو جاشوا صدا می کنن. امیدوارم به وقتش من و شما هم شرکای کاری خوبی باشیم، و هم دوستای صمیمی.

لحنش کاملاً مودبانه و منطقی بود.

مارش مردد گفت: ببینیم چی می شه!

هر آنچه پیشتر در چشمان خاکستری یورک دیده بود، دیگر آنجا نبود. مارش کمی گیج شده بود.

- ظاهراً نامه م به دستتون رسیده.

- آره، اینجاست.

مارش پاکت تاشدهٔ نامه را از جیب کتش بیرون آورد. رسیدن چنان پیشنهادی باورنکردنی بود. اگر آن معامله سر می گرفت تمام آنچه را از دست داده بود، دوباره به دست می آورد. اما اکنون تردید در وجودش رخنه نموده بود. کمی به جلو خم شد و پرسید: شما می خواین بیاین تو کار کشتیرانی، درسته؟

یک گارسون جلو آمد و پرسید: شما هم با آقای یورک غذا میل می کنین، کاپیتان؟

یورک گفت: خواهش می کنم. شاد می شم با هم غذا بخوریم.

مارش گفت: آره، می خورم. در نگاه کردن به چشم های یورک کم آورده بود، اما هیچ مردی نمی توانست در خوردن روی او را کم کند. از اون سوپ ها واسم بیار. با ده ـ دوازده تا صدف، چند تا هم مرغ با مخلفات. مرغ ها رو خوب سرخ کنین. یه نوشیدنی هم بیار که باهاش اینا رو بدم پایین. نوشیدنی شما چیه آقای یورک؟

- ماءالشعیر.

- خوبه، واسه من هم از همونا بیار.

یورک با لبخندی گفت: اشتهای خارق العاده ای دارین کاپیتان.

مارش گفت: اینجا شهر خارق…ال.. عاده ایه. همینطور یه رود خارق…ال…عاده، آقای یورک. واسه زندگی تو اینجا آدم همواره باید خودش رو تقویت کنه. اینجا مثِ نیویورک یا لندن نیست.

یورک گفت: بله، متوجهم. …

رویای تب آلود

نویسنده : جورج آر. آر. مارتین

مترجم : میلاد فشتمی

اشر: انتشارات بهنام

تعداد صفحات : 519 صفحه